دکتر گلشنی چهره ماندگارکشور درعرصه فیزیک

به گزارش سایت دارالفنون روز شنبه ۷/۱۰/۹۸ آقای مسعود بهرامی دریک نشست صمیمی با  دکتر گلشنی فیزیکدان و نظریه‌پرداز ایرانی،پژوهشگرفلسفه علم،مترجم، استاد بازنشسته دانشگاه صنعتی شریف، عضوشورای عالی انقلاب فرهنگی و عضو پیوسته فرهنگستان علوم ایران است. او از برگزیدگان همایش چهره های ماندگار  در عرصهٔ فیزیک  و برندهٔ کتاب سال جمهوری اسلامی ایران به گفتگو نشست.

 شرح گفتگو را در ادامه مطالعه فرمایید:

آقای بهرامی :اولا تشکر میکنم از جناب آقای بنی آدم که این جلسه را مهیا کردند و ما می دانیم که وقت حضرتعالی بسیار ارزشمند است بسیار ممنون هستیم که ما را پذیرفتید

دوم اینکه بنده مسؤلیتم مدرسه تاریخی دارالفنون است چند وقتی است که خدا لطف کرده که بنده خدمتگزار مجموعه دارالفنون هستم ، خدمت حضرتعالی رسیدیم که هم راهنمایی بگیریم و نکاتی را که می فرماید استفاده کنیم و اینکه بنظر شما در دارالفنون باید چه بکنیم و اینکه وظیفه ما در آنجا چیست ؟

دکتر گلشنی

آموزش و پرورش خیلی مهم است ولی متاسفانه قدرش معلوم نیست و بعد از انقلاب هم در مورد آموزش و پرورش و هم در مورد آموزش عالی غفلت شد

دایما از علم در کشور صحبت می شود ولی علم از مفهوم اصلی خود دور شده ،علم در دین گفته شده که نور است ولی الان چیزی که در کورد علم مطرح است به دست آوردن پول و مقام و این چیزهاست

من رفته بودم به یکی از این دبیرستانهای تیزهوشان تهران که سخنرانی کنم بعد از اتمام سخنرانی به دبیران گفتم از دانش آموزانتان بپرسید که برای چه درس می خوانید  و هدفتان از درس خواندنتان از درس خواندن چیست ؟ در جواب به من خندیدن و گفتن که اینها فقط یک سوال از ما می پرسند که ما کدام دانشگاه قبول بشویم که راحت تر  پذیرش اروپا و آمریکا بگیریم

من با تمام وجود حس میکنم که علم در دانشگاه های ایران فعلی مفهومش را از دست داده است در صورتی که ما آنوقتی که درس میخواندیم اصلا اینطور نبود

البته منظور من این نیست که علم نباید جنبه مادی داشته باشد چون به هر حال باید افراد وسیله معاش داشته باشند و در دین ما هم امده است که من لا معاش له لا معاد له ولی اینکه هدف علم فقط برای معاش و مقام باشد و اینها ایم نیست اتفاقا در غرب هم برای مدتی این تفکر حاکم شد که مثلا اگر این آزمایش را انجام بدهیم چه نتیجه ای به دست خواهد آمد ولی فیزیکدانانی مثل پلانک و اینشتین و ...را ببنید که همه میگویند می خواهیم جهان را بفهمیم در دین ما هم علم آمده است برای فهم جهان و اصرا دین به فهم دین برای این است که عظمت آفرینش را متوجه بشویم

که متاسفانه این مسأله در مدارس و دانشگاه های ما مورد بی توجهی قرار گرفته است که خود علم شانش خیلی مهم است این یک نکته مهم است که بفهمن ما چرا دنبال علم هستیم و این گم شده است

نکته دیگر اینکه دانش آموز ایرانی هویت خودش را از دست داده است که به نظر من جای آن در دبستان و دبیرستان است یعنی اینکه فکر می کند همه چیز در غرب است و این نکته بسیار مهمی است که من در طول این چهل سال همیشه تاکید کرده ام واقعا دانشجوی ما روی خودش حساب نمی کند  و فکر میکند حتما باید برود آنطرف تا یک کاری انجام بدهد اینکه ما می توانیم یک کاری بکنیم و متکی به خود باشیم نکته ی بسیار مهمی است که باید تاکید بشود همین احساس هویت است این چیزی که امام خمینی روی آن خیلی تاکید داشتند اونا چیزی ندارند که ما نداشته باشیم اگر جامعه اسلامی برتر باشد دلیلی ندارد که اروپایی جلو بیفتد این خود باوری نکته بسار مهمی است که در دبیرستان به آن توجه شود 

بد نیست یک مقدار کتابهایی که کارهای اساتید بزرگ جهان اسلام است به دانش آموزان معرفی شود و کارهایی که کردند و گاها بنظر بعضی ها می رسد که آنها کاری نکردند و اروپایی ها می گویند که کار آنها فقط ترجمه بوده ، خیر اصلا اینطور نبوده

هم ابن هیثم که کار درجه اول در نور کرده و تئوری بطلمیوس را ایراد میگیرد و هم زکریای رازی کارهای جالینوس را مورد تردید قرار می داده اینها باید معرفی شوند این ایراد عمده ای است که الان هست

البته نکته سوم بر میگردد به اینکه دولت باید به فکر این باشد که معیشت این معلمان و اساتید را فراهم کند که اینها لااقل دغدغه ی آنرا نداشته باشند تا به کارشان برسند

من قبل از انقلاب می دیدم که معلمان دغدغه نداشتند و حداقل چیزی که باید تامین بشوند را بودند الان نیست

یعنی اهمیت آموزش و پرورش و دانشگاه برای دولتها خیلی روشن نبوده در صورتی که اینها نقش مهمی را ایفا میکنند و عرض می شود که یکی از این دانشمندان ژاپنی حرفش این است که این سرمایه آمریکا اسلحه و تسلیحاتش نیست بلکه سرمایه اصلی آنها این دانشمندانی هستند که داردند از اینطرف و آنطرف دنیا جمع میکنند و ما داریم این سرمایه ها را مرتب از دست می دهیم به نظرم می آید که هم ملت فشار بیاورد به دولت که به آموزش و پرورش برسد واقعا و هم خانواده ها به فرزندانشان که فرزندانشان از همان اول به فکر رفتن به خارج نباشند اگر قرار باشد همه ی نخبگان بروند پس چی می ماند ؟

قرار است کشور را دانش آموز و دانشجوی متوسط و زیر متوسط جلو ببرد ؟ خیر نمیبرد

بنابراین نکته مهم این است که واقعا آـموزش و پرورش و دانشگاه مورد توجه قرار بگیرند

نکته ای که من در زمان وزارت آقای دکتر اکرمی در آموزش و پرورش در مجارستان دیدم این بود که دلیل اینکه مجارستانی ها در المپیاد ها رتبه اول را کسب میکنند چیست؟ این بود که متوجه شدم اونها مثل همین کار طلبه ها در قم که بعد از کلاس می نشینند و بحث میکنند را انجام میدادند

بنابراین نباید دانش آموز ما فقط مطالب را از حفظ کند و باید بعد خلاقیت و سوال جواب هم باشد مثلا بپرسند شما فکر میکنید انرژی چیست؟

اتفاقا یکی از مهم ترین ویژگی های مهم امیر کبیر تکیه برخود بود که باید حتما به بچه ها یاد آور شد و اهمیت هم نمی داد به ناصر الدین شاه

آقای بهرامی

مدرسه تاریخی دارالفنون اولین مدرسه نوین بعد از کتب خانه ها و اینهاست در حال حاظر اسم و اصالت را حفظ کرده ایم ولی مدرسه به معنای متداول نیستیم که دانش آموز داشته باشیم الان در حال تبدیل به یک مجنمع تربیتی آموزشی منتها بر آن بستر میراثی خودش خیلی هم تاکید کردیم در برنامه های خودمان که دارالفنون باید هویت بخشی بکند اتفاقا در حکمی که از آقای دکترذوعلم برای ریاست دارالفنون گرفتم همین نکته مورد توجه قرار گرفته شده بود

با وجود اینکه ما دانش آموز بطوری که هر روز بیایند و بروند نداریم اما دانش آموزان استان تهران تقریبا یک روز خود را در هفته در غالب اردو های آموزشی و فرهنگی در دارالفنون میگذرانند یعنی هم فضا را میبینند هم با آن اصالت و هویتی که شما فرمودین آشنا می شوند و هم مثلا کلاسهای تاریخ و مطالعات اجتماعی خودشان را در آنجا میگذرانند در تماسی که با آقای بنی آدم داشتیم فرمودند که حضرتعالی برنامه و پیشنهادی دارید که مت خدمتتون رسیدیم

آقای گلشنی

ما خواستیم که یک انجمن علم و دین بپا کنیم چون الان دانش آموزان و دانشجویان شبهات زیادی روی دین دارند و روز به روز بی دین تر می شوند دنبال یک مکان می گشتیم که حول حوش اینطرف ها باشد برای اینکه عبور و مرور و اینها مشکلی نباشد برای اینکه هم جلسات ماهانه بپا بشود و هم کلاس بپا بشود و هم مجله بدهد دنبال یک برنامه ای بوده ایم

آقای بهرامی

اتفاقا یکی از مسائلی که ما دنبال آن هستیم در دارالفنون تشکیل همین گروه های علمی است و ما در خدمتتان هستیم اگر کمکی از ما برآید خوشحال می شویم که همکاری داشته باشیم

یک زحمت هم خدمتتون داریم استاد که اگر توفیق داشته باشیم برای بیستم دی ماه که سالروز شهادت امیر کبیر است و ما در دارالفنون احساس مان این است که یک دینی را داریم به این شخصیت برای شب شهادت ایشان که نوزدهم دی ماه یک مراسمی را تدارک دیده ایم که در یک بخشی که برای دانشجو معلمانی هستند که قرار است در آینده قرار است در آینده معلم بشوند و مولفین کتابهای درسی و این قشر دانشگاهی و پژوهشی آموزش و پرورش هستند دنبال این هستیم که آن بخشی که امیر کبیر در مورد استقلال علمی کشور انجام داده است را تبیین کنیم ما می توانیم که در خدمت شما باشیم ؟

آقای گلشنی

من نمیرسم خیلی گیرم الان نمی رسم

آقای بهرامی

اگر کسی را به ذهنتان رسید که در مورد بحث استقلال علمی امیر کبیر بتوانند مطالبی را ارائه دهند به ما معرفی بفرمایید

آقای گلشنی

حتما معرفی میکنم

آقای بهرامی

دستتون درد نکنه