ارسال شده توسط مدير سایت در .
به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی محمد علوی‌تبار؛ معاون توسعه منابع و پشتیبانی سازمان با تأکید اهمیت و جایگاه تاریخی مدرسه دارالفنون گفت: «مدرسه تاریخی دارالفنون به‌عنوان گنجینه، مرکز اسناد و مدارک وزارت آموزش و پرورش وابسته به سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در حوزه فرهنگی، آموزشی و تربیتی به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهد. اگرچه فعالیت‌های فرهنگی و تربیتی دارالفنون، از اهداف اصلی این مدرسه تاریخی است، اما از آنجا که بنای تاریخی و فرهنگی دارالفنون، با قدمت ۱۷۶ سال زبان گویای هنر معماری، فرهنگ و اندیشه ایرانیان مسلمان و آگاه است، باید به گونه‌ای شایسته با حفظ اصالت، بازسازی و مرمت شود.»
وی در خصوص تصمیم راهبردی مناسب در مواجهه با بنای دارالفنون گفت: «با مطالعه و بررسی دقیق کلیه اسناد مرتبط با بازسازی‌ها و مرمت‌های سال‌های گذشته مدرسه تاریخی دارالفنون توسط گروه تخصصی مرمتی و عمرانی، در راستای شناخت آسیب‌ها، راهبرد مناسب و اقتصادی حفاظتی ـ مرمتی را در مواجهه با این بنای ارزشمند، در اواخر اسفند ماه ۱۳۹۸ و اوایل فروردین ماه ۱۳۹۹ اتخاذ کردیم.»
علوی‌تبار ضمن اشاره بر آغاز مطالعات ژئوفیزیک ـ ژئوتکنیک ـ مقاومت مصالح در مهرماه ۱۳۹۹ افزود: «در مهر ۱۳۹۹ با توجه به روئیت آسیب‌ها و عوارض متعدد در بنا که عمدتاً ریشه در مسائل ژئوتکنیکی و نشست ناهمگون در بستر بنا داشت، بر آن شدیم تا طی یک مطالعه تخصصی و با همکاری یک شرکت تخصصی ـ مهندسی ژئوتکنیک ـ ژئوفیزیک، وضعیت بستر و سازه دارالفنون را دقیق و اصولی مورد بررسی قرار دهیم. تا ضمن حفظ اصالت بنا و رعایت اصل مداخله کمینه، از هزینه‌های اضافه در اقدامات مرمتی آتی جلوگیری شود.»
معاون توسعه منابع و پشتیبانی سازمان پژوهش در این خصوص ادامه داد: «اتخاذ رویکردی روزآمد و نوین در ساخت بنا، از ویژگی‌های بارز این مرحله از مطالعات بود. در این مرحله، ابتدا با هدف کاهش مداخلات مطالعات ژئوتکنیک و حفر گمانه‌های شناسایی کمتر، از تجهیزات روزآمد ژئوفیزیک از جمله ژئورادار و ژئوالکتریک استفاده کردیم تا ضمن رصد کامل وضعیت زیر سطحی، از مطالعات ژئوتکنیک به صورت تکمیلی استفاده کنیم. نتایج این مطالعات با استقبال مجامع علمی ـ پژوهشی عرصه میراث فرهنگی و ارائه در همایش‌های بین‌المللی همراه بود.»
ایشان با بیان اینکه مرمت یال غربی این بنا اقدامات مهم در سال ۱۴۰۰ بود؛ تصریح کرد: «در نیمه اول سال ۱۴۰۰ با توجه به وضعیت نامناسب یال غربی ساختمان مدرسه، تصمیم گرفتیم تا عملیات حفاظت و مرمتی مناسب را در این بخش انجام دهیم؛ لذا طرح مرمت و اسناد مناقصه بر اساس طرح جامع مرمت مصوب وزارت میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری، زیر نظر اساتید نام آشنای عرصه مرمت و معماری جهت مرحله اول اقدامات مرمتی مدرسه تاریخی دارالفنون تهیه شد.»
علوی‌تبار در خصوص عملیات حفاظتی مدرسه تاریخی دارالفنون اظهار کرد: «عملیات حفاظتی مرمتی مدرسه تاریخی دارالفنون در نیمه دوم سال ۱۴۰۰ آغاز شد و اقدامات مرمتی از قبیل خاکبرداری تا رسیدن به تراز ارتفاعی مناسب و بسترسازی شفته آهکی مناسب در حیاط غربی و شرقی مدرسه، حذف الحاقات فاقد ارزش تاریخی و استحکام بخشی در بخش شمال غربی مدرسه تاریخی دارالفنون، بهسازی خاک با دو روش سنتی و مدرن در یال غربی ساختمان انجام شد، به گونه‌ای که نقطه قوت این عملیات، به‌کارگیری روش تزریق مواد مناسب با کمترین مداخله در این بنای تاریخی بود.»
معاون توسعه منابع و پشتیبانی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی ضمن اشاره بر دیگر اقدامات صورت گرفته در ساخت این بنای تاریخی افزود: «دوخت و دوز ترک‌های عمیق و نیمه عمیق دیوارها و جرزهای یال غربی ساختمان پس از حذف عامل مخل ایجاد کننده این ترک‌ها، پاکسازی و احیا و ساماندهی کلیه‌های چاه‌های جذبی حیاط‌های شرقی و غربی ساختمان مدرسه و مرمت ورق‌های گالوانیزه شیروانی‌ها در کل مدرسه و ناودان‌ها از دیگر اقدامات صورت گرفته در ساخت این بنا است.»
وی در خصوص اقدامات مورد توجه در مرمت این بنای تاریخی اظهار کرد: «بازسازی و مرمت پوشش نهایی بام؛ شامل شیروانی‌های آمفی تئاتر، تالار سخنرانی و سقف کلاس‌ها، مرمت نمای داخلی حیاط، بندکشی و تعویض سنگ‌های الحاقی، بازسازی دیوارها به شکل اولیه آن پس از بررسی دقیق، ترمیم کاشی‌ها و کتیبه‌ها، تعویض پنجره‌های آهنی و اقدام به ساخت و نصب پنجره‌های چوبی، آجرفرش کف حیاط مرکزی مدرسه دارالفنون، مرمت حوض دارالفنون، ساخت ناودان‌ها برای جلوگیری از نفوذ رطوبت به پایه پی‌های بنا و حفر چاه‌های متعدد به منظور هدایت آب‌های اطراف ساختمان اصلی دارالفنون، پیگیری مستمر و جدی مقاوم‌سازی دارالفنون و بهسازی لرزه‌ای و از اقدامات صورت گرفته در این بنا است.»
این مقام مسئول ادامه داد: «مرمت مجسمه امیرکبیر ساخته استاد غلامحسین صدیقی (پیکر تراش مشهور دوران معاصر ایران)، نورپردازی داخلی و خارجی محیط دارالفنون، بازسازی کامل هشتی ورودی اصلی، مرمت و بازسازی ساختمان صحیه مدارس دارالفنون (اولین آموزشگاه و درمانگاه مربوط به دانش‌آموزان معلمان در ایران) به مساحت ۵۰۰متر مربع، بازسازی تالار امیرکبیر با مساحت بیش از ۹۰۰مترمربع، مرمت قنات گوهر ریز واقع در ضلع جنوب غربی دارالفنون، مرمت و بازسازی سرداب واقع در ضلع جنوب شرقی دارالفنون، احیای چاه آب واقع در حیاط دارالفنون، بهسازی بستر خاک با استفاده از تزریق تحت فشار و روش ثقلی، دوخت و دوز ترک‌ها در نمای غربی حیاط غربی، تعمیر و بازسازی چاه‌های جذبی در دو حیاط شرقی و غربی، حذف الحاقات در اتاق‌های بخش شمال غربی در راستای رعایت اصالت بنا و اجرای اندود گچ در بخش شمال غربی از مهم‌ترین برنامه‌های ما در بازسازی و به یاری این بنای تاریخی بود.»
معاون سازمان پژوهش گفت: «بدلیل عدم استقبال شرکت‌کنندگان برای اجرای عملیات پیمان با توجه به نوسان قیمت‌ها، فرایند اجرا به مرحله تجدید نظر و یا ترک تشریفات منتقل شده است. روز ۱۴۰۲/۲/۹ در نامه‌ای از مدیرکل محترم حفظ و احیای بناها، محوطه‌ها و بافت‌های تاریخی، در خواست معرفی شرکت‌های واجد شرایط را کردیم که متقابلاً در تاریخ ۱۴۰۲/۳/۳، سایت سازمان برنامه و بودجه را به ما معرفی کردند که مراحل آن در حال رسیدگی و پیگیری است.»
علوی‌تبار در خصوص شرح خدمات پیشنهادی برای ادامه عملیات مرمت و حفاظت اضطراری عنوان کرد: «عملیات بهسازی بستر خاک با استفاده از تزریق تحت فشار و روش ثقلی در یال شمالی، در بخش سردر ورودی از سمت خیابان ناصرخسرو، ترمیم موضعی توفال کوبی‌ها و گچ‌کاری سقف در طبقه اول، کف فرش در حیاط غربی و شرقی، طراحی و اجرای نمای جنوبی و شرقی در حیاط غربی، ترمیم موضعی طاق‌های ضربی سقف طبقه همکف در اتاق‌های بخش شمال غربی و اجرای کانال زهکش با هدف کنترل رطوبت و دفع نم در جرز راهرو شمال از برنامه‌های پیشنهادی برای مرمت مدرسه دارالفنون است.»
این مقام در خصوص برپایی موزه آموزش و پرورش در مدرسه تاریخی دارالفنون بیان کرد: «مدرسه تاریخی دارالفنون، به منظور حفظ و نگهداری کلیه اسناد، مدارک و کتب درسی گوناگون مربوط به ۱۷۶ سال آموزش رسمی کشور و همچنین ایجاد تسهیلات برای دسترسی علاقمندان و محققان به منابع مورد نیاز در زمینه تاریخ آموزش و پرورش رسمی ایران، اقدام به برپایی موزه آموزش و پرورش نموده است.»
معاون توسعه منابع و پشتیبانی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در پایان ضمن اشاره بر فعالیت‌های گسترده برای تحقق این پروژه، گفت: «تمهید مقدمات لازم برای تشکیل موزه اسناد و سازماندهی کتابخانه تخصصی دارالفنون، جمع‌آوری مدارک و اسناد مربوط به زندگی و اقدامات امیرکبیر، معرفی ویژگی‌های اصیل نوع معماری در بنای مدرسه دارالفنون، جمع‌آوری اسناد و مدارک قدیمی مرتبط با امیرکبیر و تاریخ آموزش و پرورش، ایجاد امکانات برای بازدید دانشجویان، معلمان، دانش‌آموزان و علاقمندان به تاریخ دارالفنون و تعلیم و تربیت و برگزاری جلسات فرهیختگان و دانش‌آموزان از فعالیت‌های گسترده ما در تحقق این موزه در مدرسه تاریخی دارالفنون است.»
نظر شما