گزارشی از همایش ۱۷۰ سال افتتاح دارالفنون در سازمان آرشیو ملی ایران

 وب سایت مدرسه دارالفنون : گزارشی از همایش ۱۷۰ سال افتتاح دارالفنون ( به تاریخ هجری قمری )  به قلم رحیم روح بخش.

این همایش به همت پژوهشکده اسناد سازمان آرشیو ملی ایران و با همکاری پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران و سرای ایرانشناسی در سالن پرهام سازمان مذکور به مناسبت یکصدو هفتادمین سال تاسیس دارالفنون(بر حسب تقویم قمری) و با شرکت انبوه علاقمندان تاریخ آموزش و پرورش، پژوهشگران تاریخ معاصر، جمعی از کارشناسان اسناد و بالاخره تعدادی از فارغ التحصیلان مدرسه دارالفنون در ۱۵ آذر ۱۳۹۵ برگزار شد.

 این مراسم بعد از تلاوت آیاتی از قرآن و خیر مقدم آقای دکتر عزیزی رئیس پژوهشکده اسناد به حاضرین آغاز شد. سپس آقای دکتر جعفری مذهب مسئول سرای ایرانشناسی و دبیر همایش، گزارشی از چگونگی مراحل برپایی همایش ارائه داد و نکاتی در باره اهمیت این گونه همایش ها بیان کرد. بعد از آن سخنرانان طی دو پنل به بیان دیدگاه های خویش درباره ابعاد و کارکردهای مختلف مدرسه دارالفنون پرداختند.در پنل نخست، چهار سخنران به ترتیب ذیل به سخنرانی پرداختند:

نخستین سخنران آقای دکتر مجید تفرشی، پژوهشگر تاریخ معاصر و کارشناس اسناد آرشیوهای انگلستان در باره کم و کیف اسناد دارالفنون و به خصوص امیرکبیر در آرشیوهای اسنادی متعدد بریتانیا و چگونگی دسترسی پژوهشگران به این اسناد سخن گفت. سخنران دوم آقای اسمعیل دمیرچی کارشناس چاپخانه سنگی در ایران با سابقه بیش از نیم قرن فعالیت در این حوزه به بیان اهمیت و جایگاه چاپخانه مدرسه دارالفنون به منظور چاپ کتب درسی آن مدرسه اشاره کرده و پیشنهاد برپایی موزه چاپخانه سنگی و آموزش آن به علاقمندان در این مدرسه را مطرح نمود. سخنران سوم همایش آقای مهندس محمد رضا سحاب رئیس موسسه کارتوگرافی سحاب بود که در باره معلمان و چگونکی آموزش کارتوگرافی در دارالفنون و نقش اساتید اروپایی در این خصوص نکاتی را بیان کرد. وی نقش فارغ التحصیلان دارالفنون را در تاسیس موسسات کارتوگرافی و تدوین نقشه های جغرافیایی حائز اهمیت دانست. خانم نسرین ترابی، فارغ التحصیل رشته عکاسی از دانشگاه تهران، سخنران بعدی این همایش بود که سخنرانی خویش را به معرفی معلمان عکاسی دارالفنون اختصاص داد و در این خصوص بیان داشت که اساتید اروپایی دارالفنون نخستین بار به صورت تفننی عکاسی را در میان محصلان دارالفنون رایج کردند.

 همایش، بعد از پذیرایی مختصر در پنل دوم نیز با چهار سخنرانی ادامه یافت. نخستین سخنران پنل دوم سرکار خانم حوریه سعیدی معاون پژوهشکده اسناد بود که در باره معلمان نظامی دارالفنون و کتب حوزه نظامی اعم از: تالیف، ترجمه و تدوین شده در دارالفنون سخن گفت. وی در این سخنرانی آماری از تعداد کتب آموزشی نظامی در این مدرسه طی دوره های مختلف بیان کرد. سخنران بعدی این پنل آقای علیرضا دولتشاهی، پژوهشگر حوزه تاریخ معاصر بود که راجع به جایگاه و نقش معلمان لهستانی دارالفنون سخن گفت و بیان داشت غالب این اساتید تحت تابعیت سایر کشورهای اروپایی نظیر: اطریش، فرانسه و...در دارالفنون به تدریس پرداختند. بالاخره سخنران سوم این پنل آقای دکتر ایرج نیک سرشت، رئیس پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران بود، که در خصوص چالشهای آموزش فیزیک نوین در دارالفنون به بیان دیدگاه های خویش پرداخت. وی در  این سخنرانی این دغدغه را مطرح کرد که، چرا عالمان علوم طبیعی وقت ایران به خصوص در حوزه فیزیک واکنش درخور توجهی به ورود علم جدید فیزیک بواسطه اساتید اروپایی در دارالفنون نشان ندادند؟ سخنران پایانی این همایش استاد جمشید کیانفر مصحح برجسته متون تاریخی بود که راجع به کتابهای درسی دارالفنون و کم و کیف آن از جزوه نویسی توسط محصلان تا چاپ َکتب درسی سخن گفت.

این همایش در ادامه و بعد از نهار، در دو برنامه جنبی تداوم یافت. نخست بازدید شرکت کنندگان همایش از نمایشگاه اسناد مدرسه دارالفنون در محل آرشیو ملی ایران بود که در این نمایشگاه دهها برگ از اسناد دارالفنون به نمایش گذاشته شده بود. گفتنی است که این نمایشگاه از ۱۵ الی ۲۸ آذر ماه برای بازدیدگنندگاه دایر خواهد بود. برنامه جنبی دوم همایش بازدید شرکت کنندگان همایش از مدرسه دارالفنون بود که این برنامه قریب سه ساعت با بازدید از نمایشگاه اسناد تاریخی دارالفنون، سخنرانی جناب آقای حافظی مدیر مرکز اسناد و موزه تعلیم و تربیت دارالفنون، نمایش فیلم مراحل بازسازی کلاس ها و سالن های مدرسه تاریخی دارالفنون همراه بود. همایش با پذیرایی از شرکت کنندگان در سالن بازسازی شده دارالفنون پایان یافت.

darolfonoon_amirkabir@

telegram.me\darolfonoon_amirkabir